Wel of geen profylactische postoperatieve drain na een Whipple of PPPD operatie: de PANDA-trial
Intra-abdominale, profylactische drainage na een pancreaticoduodenectomie is al lange tijd een standaard procedure. De gedachte achter het plaatsen van een drain is vroege detectie van lekkage van een van de anastomosen, postoperatieve bloedingen en het vermijden van vochtcollecties.
1,2,3,5,7
Echter, recente studies tonen aan dat deze drains niet altijd effectief draineren en kunnen leiden tot intra-abdominale infecties en juist schadelijk kunnen zijn voor de patiënt.1,2 Ook is er aangetoond dat een kortere verblijfstijd van de drain leidt tot een vermindering in intra-abdominale infecties en pancreas fistels.
4,5,6,8 Wellicht veroorzaken de drains ook een vertraging in het postoperatieve herstel aangezien ze pijn kunnen veroorzaken en interfereren met het mobiliseren.
Om te onderzoeken of het niet achterlaten van een profylactische drain leidt tot minder postoperatieve complicaties en een sneller herstel, wordt een prospectieve multicenter gerandomiseerde studie uitgevoerd: de PANDA-trial. In deze studie zullen patiënten worden gerandomiseerd tussen een pancreaticoduodenectomie met achterlaten van een profylactische drain of een pancreaticoduodenectomie zonder achterlaten van een profylactische drain.
Vanaf maart 2013 is de studie gestart in het Maastricht Universitair Medisch Centrum (MUMC+) en het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) te Amsterdam, andere instituten zullen spoedig volgen.
Hoofdonderzoekers:
Drs. R.M. van Dam, chirurg MUMC+
Prof. Dr. C.H.C. Dejong, chirurg MUMC+
Prof. Dr. L.P.S. Stassen, chirurg MUMC+
Studiecoördinatoren:
Drs. Victor van Woerden, Arts-onderzoeker Heelkunde MUMC+, victor.woerden@mumc.nl
Dhr. Maikel Bakens, Semi-arts Heelkunde MUMC+, m.bakens@student.maastrichtuniversity.nl
Referenties
1. Petrowsky, H., et al.,
Evidence-based value of prophylactic drainage ingastrointestinal surgery: a systematic review and meta-analyses. Ann Surg, 2004.240(6): p. 1074-84; discussion 1084-5.
2. Conlon, K.C., et al.,
Prospective randomized clinical trial of the value ofintraperitoneal drainage after pancreatic resection. Ann Surg, 2001. 234(4): p. 487-93; discussion 493-4.
3. Buchler, M.W. and H. Friess,
Evidence forward, drainage on retreat: still we ignoreand drain!? Ann Surg, 2006. 244(1): p. 8-9.
4. Kawai, M., et al.,
Early removal of prophylactic drains reduces the risk of intraabdominal infections in patients with pancreatic head resection: prospective study for 104 consecutive patients. Ann Surg, 2006. 244(1): p. 1-7.
5. Berberat, P.O., et al.,
Fast track--different implications in pancreatic surgery. JGastrointest Surg, 2007. 11(7): p. 880-7.
6. Balzano, G., et al.,
Fast-track recovery programme after pancreatico- duodenectomyreduces delayed gastric emptying. Br J Surg, 2008. 95(11): p. 1387-93.
7. Aldameh, A., J.L. McCall, and J.B. Koea,
Is routine placement of surgical drainsnecessary after elective hepatectomy? Results from a single institution. J GastrointestSurg, 2005. 9(5): p. 667-71.
8. Fearon, K.C., et al.,
Enhanced recovery after surgery: a consensus review of clinicalcare for patients undergoing colonic resection. Clin Nutr, 2005. 24(3): p. 466-77.
