Laparoscopic versus Open Distal Pancreatectomy for Symptomatic Benign, Premalignant and Malignant Disease
Deelnemende centra van MCN-HPB
UMCG Groningen: Dr. J.I. Erdmann en Dr. R.H. de Kleine
MST Enschede: Dr. J.M. Klaase en Dr. P. Steenvoorde
Isala Zwolle: Dr. V.B. Nieuwenhuis en Dr .G.A. Patijn
Achtergrond
Pancreasstaart-resecties worden uitgevoerd bij patiënten
met premaligne of maligne tumoren, of met symptomatische
goedaardige afwijkingen in het pancreas.
Sinds begin jaren 90 wordt deze operatie ook laparoscopisch
uitgevoerd. Wereldwijd is de introductie van de
laparoscopische techniek langzaam gegaan en pas
recent verschenen de eerste systematische reviews van
cohortstudies.
1,2 Deze studies suggereren dat laparoscopische
pancreasstaart-resecties gerelateerd zijn aan
minder operatief bloedverlies, het vaker behouden van
de milt, minder postoperatieve complicaties en een kortere
opnameduur.
1
De voordelen van laparoscopie zijn
echter minder uitgesproken wanneer alleen cohortstudies
geïncludeerd worden waarin patiënten gematcht
zijn op basis van patiëntkenmerken.
2
Een gerandomiseerde
gecontroleerde studie ontbreekt en daarom zijn
de daadwerkelijke voordelen van een laparoscopische
benadering onbekend.
Vraagstelling
Is de tijd tot functioneel herstel na een laparoscopische
pancreasstaart-resectie korter dan na een open pancreasstaart-resectie?
Opzet
De LEOPARD-trial (LEOPARD staat voor ‘Laparoscopic
versus open distal pancreatectomy for symptomatic
benign, premalignant and malignant disease’) is een
gerandomiseerde gecontroleerde multicentrische patiënt-geblindeerde
superioriteitsstudie in 17 Nederlandse
ziekenhuizen die aangesloten zijn bij de Dutch Pancreatic
Cancer Group (DPCG). Deelnemende centra dienen het
DPCG LAELAPS-trainingsprogramma (LAELAPS staat
voor ‘Longitudinal assessment and realization of laparoscopic
pancreatic surgery in the Netherlands’), voor
laparoscopische pancreasstaart-resecties doorlopen te
hebben. De studie is in april 2015 begonnen.
Volwassen patiënten met een indicatie voor electieve
pancreasstaart-resectie, inclusief splenectomie bij een
maligniteit, bij wie de afwijking zich alleen in het pancreas
bevindt, komen in aanmerking voor inclusie. Patiënten
worden gerandomiseerd in een verhouding van 1:1
tussen laparoscopische en open pancreasstaart-resectie.
We stratificeren voor centrum en de aanwezigheid van
een maligniteit. Blindering van patiënten gebeurt met
een groot abdominaal verband.
De primaire uitkomstmaat is de tijd tot functioneel herstel
na de operatie. Een patiënt is functioneel hersteld
wanneer de volgende 5 criteria zijn behaald: onafhankelijk
mobiel (of de patiënt is even mobiel als vóór de operatie),
pijn onder controle met alleen orale pijnstilling,
voldoende calorie-inname, geen intraveneuze vochttoediening
en geen tekenen van infectie. Secundaire
uitkomstmaten zijn onder andere complicaties, kwaliteit
van leven en kosten.
Te verwachten resultaten en implementatie
We verwachten dat de tijd tot functioneel herstel na de
laparoscopische pancreasstaart-resectie korter is dan na
de open variant. Ook verwachten we dat beide operaties
even veilig zijn, in die zin dat het risico op complicaties
vergelijkbaar is. Tevens denken we dat de kosten voor
beide procedures vergelijkbaar zijn. Als de hypothesen
van de LEOPARD-trial bevestigd worden, kunnen de
resultaten als basis dienen voor de landelijke implementatie
van deze techniek.
Aanmelden
Voor extra informatie over de LEOPARD-trial of interesse
in deelname als centrum verwijzen wij naar
www.dpcg.nl.
Contactpersoon
Drs. T. de Rooij, onderzoeker (t.derooij@amc.nl) - Academisch Medisch Centrum, afd. Chirurgie, Amsterdam.
Referenties
1. Venkat R, Edil BH, Schulick RD, Lidor AO, Makary MA, Wolfgang CL.
Laparoscopic distal pancreatectomy is associated with significantly less
overall morbidity compared to the open technique: a systematic review
and meta-analysis. Ann Surg. 2012;255:1048-59.
2. Pericleous S, Middleton N, McKay SC, Bowers KA, Hutchins RR.
Systematic review and meta-analysis of case-matched studies comparing
open and laparoscopic distal pancreatectomy: is it a safe procedure?
Pancreas. 2012;41:993-1000.
